Engelliler Haftası

Engellilerin yaşadıkları toplumda karşılaştıkları sorunlar nelerdir? Engelli olarak yaşamını sürdürmekte olan ve buna değişik nedenler ile mecbur kalan bireyin yaşadığı sıkıntılar ve zorluklar hem ailesi tarafından hem de sosyal çevresinde kendini gösterir. Engellilerin topluma katılma çabalarının önündeki en büyük engellerden biri de ulaşım sorunu olmaktadır, fiziksel çevre yanında konut sorunu olmaktadır. Engellilerin içinde yaşamış oldukları fiziksel çevre, bedeni yeterlilik bakımından sahip oldukları fiziksel işlev bozuklukları yada yetersizlikleri sonucu bunun yol açtığı sınırlamalar sebebi ile büyük önem taşımaktadır. Eğitim konusunda ortaya çıkarılacak olan durumlar açısından, toplumu bu yönde tasarlarken, olumlu çalışmalar ortaya çıkaracak bir toplum modeli ortaya koyarken, içinde yaşanılmakta olan fiziksel çevreyi de o toplumun içinde yaşayacak olan herkesi düşünerek tasarlamak gerekir. Yaşanılan alanların tüm kamusal nitelikte ve özellikte olan yaşam alanlarına bu konuda etkili çalışmalar yapılmalıdır. Ulaşım amaçlı kullanılan araçlarına kadar ortaya çıkan tüm çevresel unsurların, engellilerin özellikleri bakımından ve gereksinimleri dikkate alınarak tasarlanması gerektiği bir gerçektir. Yollar bu yönde düzenlenmeli, kaldırımlar yapılırken tüm detaylar düşünülmeli, kamu binaları buralarda çalışanlar için uygun tarzda giriş çıkış işlemlerine müsaade etmeli, parklar ve bahçeler en uygun şekilde kullanışlı dizayn edilmelidir. Okullar özellikle her yaştan insanın girip çıkabileceği şekilde düzenlenmeli, içinde yaşanılan konutlar engellilerin kullanımına uygun yapılmalıdır.

Ulaşım araçları ve buna benzer olan noktalarda daha birçok alanda bulunan fiziksel çevre unsuru, engellilerin yaşam alanlarında topluma katılmasının önünde ciddi şekilde birer engel oluşturmaktadır. Çeşitli nedenlerle sahip olduğu engeli nedeniyle hareket yeteneği sınırlanmış olan insanların bu tür sebeplerle yaşamlarındaki sınırlama daha da, ortaya çıkarılan düzensiz yapılar ve düzenleme çalışmaları sayesinde etkin hale gelmektedir. Bu tür bilinçsiz yapılan düzenlemelerin anlamı hareket yeteneği zaten engeli nedeni ile sınırlanmış olan bireyin toplumsal yaşamdan kendini dışlanmış hissetmesine neden olmaktadır. Bütün bunlar, engellilerin topluma katılmasını sağlayacak şekilde düzenlenerek, toplumla en kolay bir şekilde bütünleşmesini kolaylaştıracak bir biçimde tasarlanmış olsa ve geliştirilse işte o zaman engelli olan insanların fiziki engelleri düşünce engeline takılmayacaktır. Engelli olarak toplumda tanımlanan insanların sorunlarına çözüm yolları nelerdir? Engelliler haftası olarak belirtilen zaman aralığında özellikle bu tür hayatı kolaylaştırıcı konular dile getirilerek toplumu bilinçlendirmek bir adım daha atılmasını sağlayacaktır. Bu aşamada yapılabilecek olanlar; yaşam alanları içinde bulunan yeşillik amaçlı korunan ve yetiştirilen ağaçların bulunduğu alanlar daha düzenli bir hale getirilerek engellilerin yaşamlarını kısıtlayıcı ortam yaratması engellenmelidir. Elektrik direklerinin olması gerektiği alanlarda bulundukları noktalar engellilerin geçiş alanlarından uzak tutulacak şekilde geçiş sağlanmalı eğer yer altına alınması mümkün değil ise direklerin etrafına koruyucu tedbirler alınmalıdır. Trafik levhalarının dikilmesi esnasında belirli bir standart getirilerek engellilerin hareketini kısıtlamayacak pozisyonda düzenleme yapılmalıdır.

Bu tür hayatı kolaylaştırıcı nitelikte bulunan nesnelerin dikilmesi hayatı kolaylaştırmak isterken görme engelli olan insanların ve ortopedik engelli olan insanların yürümelerine ve her türlü aktivitelerini engel olacak şekilde olmamalıdır. Daha önce belirtmiş olduğumuz nesneler açısından yapılabilecek düzenlemeleri daha detaylı engelliler açısından kolaylaştırıcı olması açısından yapılası gerekenler: Elektrik direkleri dikilirken en başta yol tarafındaki kaldırım kenarlarına aynı aralıklarla ve aynı hizada olacak şekilde dikilmelidir. Görme engelli bir kişi bu alanda yürüyüş gerçekleştirirken hangi kaldırıma çıkarsa çıksın ilerlerken karşısına çıkacak olan bu engellerin hep aynı olduğunu ve aynı sıralamada dikilmiş olduğunu bilmeli ve ona göre hareketini sürdürmelidir. Daha önceden yapılan planlamalarda kaldırımın ortasına hizalanarak dikilmesi gerekiyorsa, kaldırımın yol tarafındaki kenarında düzenleme yapılarak bir kişinin ya da kullanılan tekerlekli sandalyenin hareketine müsaade edecek kadar boşluk bırakacak şekilde kaldırım düzenlemesi yapılmalıdır. Bebek arabası taşıyanların da aynı yoldan geçerek aynı sıkıntıyı yaşadıkları unutulmamalıdır. Engelliler haftası bilinçlendirme çalışmalarını da bir başka unsurda ağaçların alt dalları görme engellinin boyları seviyesinde oluşarak kafasına çarpmamasını ve zarar vermesini engellemek için gerekli olan budama işlemleri yapılmalıdır. Çoğu kişiler belki de engelliler haftası ne zaman? Diye düşünebilirler. Bunun yerine engelliler için ne yapılabilir bunu düşünmek daha mantıklı olacaktır. Çünkü engelliler haftası sadece bu konuda önemsendiklerini onlara hissettirebilmek için belirlene bir süre olmaktadır. fakat bunu sadece bir hafta ile sınırlı kalmayacak şekilde yaygınlaştırarak hissetmek daha doğru olmaktadır. Engelliler haftası çerçevesinde yapılan çalışmalarda bilinçsiz durumdaki insanların biraz daha duyarlı olması için yapılan çalışmalar kapsamında bir başka kolaylık ise ağaçların kalınlaşan gövdelerinin etrafı geniş çemberlerle çevrilerek ağaçların bulunduğu bölgede çarpmaları engel olunmalıdır.

Trafik levhaları düzenlenirken insan boyu dikkate alınmalı görme engellilerin geçişleri sırasında kafasına çarpacak şekilde alçak dikilmemesinin yanı sıra bedensel engellilerinde geçişlerine engel olmamalıdır. Araçların hareketlerini ve duruşlarını kısıtlamak için yapılan ve aynı zamanda kaldırımlara çıkışını engellemek amacı ile kaldırım kenarlarına dikilen beton mantarlar yapım aşamasında, çok kısa olmasından dolayı hissedilmeyerek görme engellilerin ayağının takılarak düşme tehlikesi ile karşılaşmalarına sebep olmaktadır. Ticari kuruluşların ürünlerini tüketicinin daha iyi görmesi ve satışlarını daha fazla yapabilmek için düşüncesiz bir şekilde esnafın kaldırımlarda mallarını sergilemesi yüzünden ortaya çıkan manzara hiç hoş bir davranış olmamasından dolayı kesinlikle izin verilmemeli ve bunu önleyici ceza kuralları çerçevesinde tedbirler alınmalıdır. Bu tür davranışlar engellilerin yanında tüm insanların geçişini engelleyerek insanların kaldırım yerine araç yollarından yürümelerine neden olmaktadır. işte tam bu davranışın eseri olan engelli oluşumu ortaya çıkmaktadır. Araç kazalarında sakatlanmaların sonucu engelli yaşamın başlangıcı olmaktadır. esnaf iki kuruş fazla kazanacak diye binlerce insanın engelli olmasına sebep olma hakkına sahip değildir. Bir toplumda öncelikle bu bilinci yerleştirmek için engelliler haftası kapsamında çalışmalar yapılmalıdır.

Engelliler haftası tertip edilirken engelli duamdaki vatandaşlardan çok akıl ve düşünce engeline sahip olan fakat varlığının bilincinde olmayan kendini engellileri görünce çok sağlam zanneden bilinçsiz esnafların, sürücülerin ve bu alanda her türlü bilinçsiz hareketi sergileyenleri daha bilinçli hale getirmek için çalışmalar yapılmalıdır. Engellilerin yaşamını engelleyen ve hareketlerini kısıtlayan bir başka bilinçsiz insan davranışı olan araçlarını kaldırımlara park eden kişilere sorgusuz sualsiz hatta uyarısız doğrudan en yüksek seviyeden ceza işlemi uygulanmalıdır. Bu tür bir uygulama aslında ailesinde veya çevresinde engelli olmasına rağmen kendi akli engelinin farkında olmayan bilinçsizler için uyarıcı olabilecektir. Bu nedenle kesinlikle bu tür davranışlar önlenmeli ve bunun için gerekli tedbirler en kesin kararlılıkla alınmalıdır. Yağmur ve diğer doğa koşulları sonucu ortaya çıkacak olan su birikintilerini engellemek için ve yürüyüşü kolaylaştırmak amacı ile kaldırımlarda oluşan çukurlar, bozukluklar yapım aşamasında titiz çalışmalarla eğer sonradan ortaya çıkmış ise bu sıkıntılar en kısa sürede giderilmelidir. Kaldırım yüzeyinin azami derecede düz olmasına dikkat edilmelidir. Engelliler haftası nedeni ile düzenlenen faaliyetlerde aslında engellilerden çok engelli olmayan insanların engellerin insanlar üzerindeki etkileri konusu işlenmelidir. Çünkü engel oluştuktan sonra alınması uygun görülen tedbirler aslında en başta uygulanması çoğu olumsuzluğu ortadan kaldıracaktır. Çünkü hep söylenenler kural olması istenen düzenlemeler engelin oluşumundan önce alınması gereken tedbirler olmaktadır. Bu çalışmalar en başta ortaya çıkarıldığında doğuştan engeli olanlar veya hastalık sonucu ortaya çıkan engeller dışında kalan kaza ve yaralanmaların ortaya çıkardığı sorunları ortadan kaldırarak dah akılcı çözümler olacaktır.

Eklenme Tarihi: 18 Eylül 2016