Kimya Madde Ve Madde Özellikleri

Maddenin Halleri Ve Hal Değişimleri

Maddenin halleri konusu fiziksel olaylar olup tanecikler arasında yer alan mesafelere bağlı olarak değişmektedir. Katı, sıvı ve gaz olmak üzere maddenin fiziksel halleri 3’e ayrılmaktadır. Bunları detaylı açıklamadan önce bazı genel özelliklerin verilmesi gerekmektedir;

• Eğer maddenin hal değiştirmesinde tanecikler arasındaki mesafeyi büyütmek istiyorsanız maddenin ısı alması gerekmektedir. Bu nedenle de bu tepkime endotermiktir.

• Maddenin taneciklerinin daha da yakınlaşmasını istiyorsak maddenin ısı vermesi gerekir ki, bu tepkime egzotermik bir tepkimedir.

• Tanecikler arasında yer alan uzaklıklar arttıkça hacim de o oranda artmaktadır. Bu nedenle de birim hacme düşecek olan kütle azalmaktadır. Yani özkütle azalmaktadır.

• Sıcaklık artırıldıkça madde içinde yer alan taneciklerin kinetik enerjisi artmakta, sabit sıcaklıklarda ise kinetik enerji sabit seyretmektedir. Verdiğimiz genel ve önemli bilgilerin ardından maddenin katı, sıvı ve gaz halleri hakkında detaylı bilgi vermek daha uygun olmaktadır.

KATI: Tanecikleri birbirine en yakın olan madde tipidir. Isı aldıklarında taneciklerin kinetik enerjisinin artması nedeniyle tanecikler birbirinden uzaklaşmaya başlamaktadır. Erime noktası olarak adlandırılan sıcaklığa kadar ısıtıldıklarında hal değişimi yaşanmakta ve katı madde sıvı hale geçmektedir. Erime noktası sıcaklığının sabit olduğunu bir kez daha hatırlatalım.

SIVI: Tanecik uzaklığı birbirinden biraz uzakta yer alan maddelerdir. Katı kadar yakın, gaz hali kadar da uzak değildir, sıvıların. Buharlaşma ısısına kadar ısıtıldığında sıvılarda yer alan taneciklerin kinetik enerjisi artmakla birlikte gaz hale dönüşmektedir. Yine buharlaşma ısısı da erime ısısı gibi sabit bir sıcaklıktır. Sıvılar basınç altında az da olsa sıkıştırılabilmektedir.

GAZ: Maddenin gaz halinde tanecikler arası mesafe birbirinden oldukça uzaktır. Ayrıca bu taneciklerin arasında gerçekleşen çarpışmalar da bir hayli fazladır. Gazlar sıkıştırılarak sıvı ya da katı hale dönüştürülebilmektedir.

HAL DEĞİŞİMLERİ VE SICAKLIK İLİŞKİSİ Maddenin sıvı halden katı hale geçmesine donma, katıdan gaz hale geçmesine sublimleşme, gazdan sıvı hale geçmesine yoğunlaşma, katıdan sıvı hale geçmesine erime, sıvıdan gaz hale geçmesine buharlaşma, gazdan katı hale geçmesine ise resublimleşme ya da kırağılaşma denilmektedir. Bu değişimler sıcaklıkla olmaktadır. Hal değişimleriyle ilgili ısı sıcaklık konusunu bir sonraki konumuzda bulabilirsiniz.

Maddenin Halleri Ve Hal Değişimleri Resimleri