Bir Osmanlı Padişahı

Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman Yıl 1451… Bir Osmanlı Padişahı Sultan II. Mehmet tahta geçiyor. 1520… Bir Osmanlı Padişahı Sultan I. Süleyman babası Selim Han’ın ölümü üzerine tahta çıkıyor. İki dünyaya hükmeden padişah. Biri devletini imparatorluğa diğeri çöküşe götürüyor. Sultan Mehmet Edirne’de tahta çıktığında yalnızca iki ideali vardı. Birincisi tüm Müslüman ve Katolik âleminin hayallerinin süsleyen Konstantinopolis’in sahibi olmaktı. 29 Mayıs 1453’te öğleden sonra bu amacına ulaştığında kendisini, bilinenin aksine “Osmanlı İmparatoru” değil “Roma İmparatoru” ilan etti. Bu küçük kelime oyunun bir önemi yok zira ismi nolursa olsun İstanbul Türklerin olmuştu. Fetihten sonra “Fatih” unvanını alan Mehmet, halkın geçimine, eğitimine, sağlığına refah ve huzurlu yaşamasına çok önem verdi. Devletin dört bir yanına medreseler açtı, Grekçe felsefe kitaplarını Arapça ve Türkçeye çevirtti okudu ve okuttu.

Osmanlı’nın sadece toprakları değil insanları da gelişti. 1481’de de ikinci idealini gerçekleştirmek için emri verdi. Osmanlı Donanması Roma’yı kuşatmak üzere yola çıktı ancak ani ölümü sebebiyle kuşatma tamamlanamadı. Peki Süleyman? Tahta geçtiğinde en büyük ideali doğudan sonra batıda da kendisine kafa tutabilecek bir devlet bırakmamaktı. Bu idealine ulaştı mı? Daha da fazlasına. Diğer devlet kralları onun sözünü emir sayıyor, ondan bir mektup aldıklarında korkudan elleri titriyor ve onu karşısına almamak için her şeyi yapıyorlardı. Peki, dış politikada bu kadar güç kazanan bu hükümdar devletin iç işlerini nasıl yönetiyordu? Halkın gelişimine ne derece önem veriyordu? Bu soruların cevabını Kanuni’nin kendisine ait olan bir beyitten çıkartacağız. “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi “Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi” Tercümesi: Herkes bir devlete sahip olmak ister ancak hayattaki en önemli şey sağlıktır.

Sağlığın önemini vurgulayan ve masumane duran bu dizede sorumuzun cevabı ilk dizede. “Herkes bir devlete sahip olmak ister.” Devlete sahip olmak… Kanuni Sultan Süleyman Fatih Sultan Mehmet’in aksine kendini bir devlet başkanı olarak görmemiş, devletin sahibi olarak, padişah oluşunu bir zenginlik olarak görmüştür. Halkın ihtiyaçlarına önem vermemiş, gelişimini önemsememiştir. Bir Osmanlı Padişahı, Belki de 46 yıllık hükümdarlığının boyunca en büyük hatasını yapmış, medreselerden pozitif bilimleri kaldırmış ve yasaklamıştır. Osmanlı’da bilimin, felsefenin, sanatının gelişiminin önüne bir duvar örmüştür. Maalesef Osmanlı’nın çöküşünün temellerini üç kıtanın sahibi yedi iklimin hâkimi Kanuni Sultan Süleyman Han atmıştır.